SOLDERING AND BRAZING PROCESSES
SOLDERING ဆိုတါ
PIPE & TUBE FITTING ေတြကို ဆက္တဲ႔ နည္းစံနစ္တခုပါဘဲ။ အမ်ားအါးၿဖင္႔ COPPER
& BRASS PIPING ေတြဆက္တဲ႔ေန၇ာမွာသံုးပါတယ္။ AWS အဆိုအ၇ SOLDERING မွာ FILLER
MATERIAL ကို 842’F =450’C ေအါက္( 361’F TO 500’F=260’C RANGE ) မွာလုပ္ၿကပါတယ္။
WILLIAM M. JOHNSON,JOHN A. TOMCZYK,EUGENE SILBERSTEIN
SOLDERING OR
BRAZING လုပ္တဲ႔အခါ - COPPER TUBE ၂ ခု ဆက္တဲ႔အခါ
အဲဒီ ပိုက္ ၂ ခုၿကား မွာ COUPLING OR FITTING တခုထါးေပး၇ပါတယ္။ FILLER METAL ကိုအဲဒီ
COUPLING SPACE ထဲကို ၿဖည္႔ေပး၇တါပါ။ အဲဒီဆက္တဲ႔ပိုက္ ၂ ခု ဟါ MELT မၿဖစ္ပါဘူး။ (
WELDING ဆို၇င္ MELT ၿဖစ္ပါတယ္။) FILLER METAL ကဘဲ အ၇ည္ေပ်ာ္ၿပီး အဲဒီ COUPLING
GAP ၿကားထဲၿဖည္႔ေပးတါၿဖစ္ပါတယ္။
အမ်ားအါးၿဖင္႔ အသံုးမ်ားတဲ႔
SOLDERING FILLER METAL ေတြက 50/50 and 95/5 ၿဖစ္ၿကပါတယ္။ 50/50 tin–lead solder (50% tin–50% lead)
ကို moderate pressures and temperatures. အတြက္သံုးၿကပါတယ္။ဒါေပမဲ႔ 50/50-
TIN-LEAD SOLDER ကို water-supply or potable water lines မွာ အဆိပ္သင္႔တတ္လို႔မသံုးၿကပါဘူး။
အမ်ားအါးၿဖင္႔ 95/5 tin–antimony solder (95% tin–5% antimony) ကိုသံုးၿကပါတယ္။
Brazing က soldering နဲ႔သေဘါတ၇ား တူေပမဲ႔ higher
temperatures လိုပါတယ္။ ဒါေၿကာင္႔ silver
brazing or hard soldering လို႔လဲေခၚၿကပါတယ။္ BRAZING ကို air-conditioning and
refrigeration systems ပိုက္ေတြဆက္တဲ႔အခါသံုးပါတယ္။ Brazing မွာ 842°F အထက္မွာ အ၇ည္ေပ်ာ္တဲ႔ METAL ေတြကို
FILLER METAL အၿဖစ္သံုးပါတယ္။ FILLER METAL ALLOY ေတြ၇ဲ႔ အ၇ည္ေပ်ာ္မွတ္ေပၚမူတည္ၿပီး
BRAZING TEMP ကြဲၿ႔ပားပါတယ္
SOLDERING OR
BRAZING ဟါ capillary attraction သေဘါတ၇ားကိုအသံုးခ်ပါတယ္။ပံုမွာၿပထါးတဲ႔အတိုင္း မွန္ၿပား
၂ ၿပားကို ထပ္ထါးၿပီး ေ၇ထဲေဒါင္လိုက္ နွစ္လိုက္၇င္ အဲဒီ မွန္ၿပား ၂ ၿပားၿကားထဲမွာၿဖစ္ေပၚတဲ႔ capillary attraction က ေ၇ကို မွန္ၿပား ၂ ခုၿကားဆြဲယူပါလိမ္႔မယ္။
အဲဒီလုိဘဲ BRAZING OR SOLDERING လုပ္တဲ႔အခါ molten filler material ဟါ BASE METAL ၂
ခုၿကား space ထဲကို CAPILLARY ATTRACTION နဲ႔စီး၀င္ပါလိမ္႔မယ္။
အဲလုိစီး၀င္တဲ႔အတြက္ အဲဒီ TUBE ၂ ခုၿကား SPACE ကို ၿဖည္႔လိုက္ပါလိမ္႔မယ္။ အဲဒါ
SOLDERING OR BRAZING လုပ္တါပါဘဲ၊
WILLIAM M. JOHNSON,JOHN A. TOMCZYK,EUGENE SILBERSTEIN
copper tubing ေတြကိုဆက္ဘို႔သံုးတဲ႔
Brazing filler metals - alloys containing 15% to 60% silver (BAg) or copper
alloys containing phosphorous (BCuP) ၿဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၿကာင္႔ Brazing
filler metals ကိုတခါတေလ hard solders or silver solders လို႔ေခၚၿကပါတယ္။ မွတ္သါးထါး၇မွာကေတါ႔ soldering နဲ႔ brazing မွာ base metal (the piping, tubing, and/or fitting)
melting point of the filler material ေ၇ာက္ေအါင္အပူေပးမဲ႔ piping and tubing ကေတါ႔
အ၇ည္ေပ်ာ္ေအါင္အပူမေပး၇ပါဘူး။ သတ္မွတ္ထါးတဲ႔ GAP ၇ိွ BASE METAL TUBING ၂ ခုၿကား molten
filler metal ကို capillary attraction နဲ႔ၿဖည္႔ယူတါၿဖစ္ပါတယ္။
Propane, butane,
air-acetylene, or oxyacetylene torches စတါေတြကို soldering သို႔ brazing လုပ္တဲ႔အခါသံုးၿကပါတယ္။
propane or butane torch ဟါသံုး၇လြယ္ပါတယ္။
FLUXING
flux ကိုသံုး၇တါကေတါ႔
oxidation ၿဇစ္တါကိုကါကြယ္ဖို႔ၿဖစ္ပါတယ္။ဒါအၿပင္
filler material က joint ထဲကိုစီး၀င္မွဳကိုပိုေကါင္းေစပါတယ္။ ဒါေၿကာင္႔ အခ်ို႔
base metal ေတြ brazing လုပ္၇င္ flux သံုးၿကပါတယ္။ flux ေတြမွာလဲ အမ်ားဆံုးေပးနုိင္တဲ႔အပူခ်ိန္၇ိွပါတယ္။
overheat ၿဖစ္ခဲ႔၇င္ oxides နဲ႔ saturate ၿဖစ္ၿပီး filler metal စီး၀င္မွုကို တါးဆီးပါတယ္။
ၿပီးေတါ႔ fluxes ေတြဟါ corrosive ၿဖစ္လို႔ ၿပီး၇င္ၿပန္ clean လုပ္ဘို႔လိုပါတယ္။
SOLDERING TECHNIQUES
tubing and
fittings ၂ ခုၿကား space က 0.003 in ေလါက္၇ိွ၇ပါမယ္။
tube ကို လိုသေလါက္ၿဖတ္ၿပီး အ၀ေတြကို deburred လုပ္၇ပါမယ္။
1. Clean mating
parts of the joint. 2. Apply a flux to the male connection. 3. Assemble the
tubing and fitting. 4. Heat the joint and apply the solder. 5. Wipe the joint
clean ဆိုတဲ႔အဆင္႔အတုိင္းလုပ္၇ပါမယ္။
fitting လုပ္တဲ႔ ေန၇ာနားက
tube ကိုအ၇င္ အပူေပး၇ပါမယ္။ ၿပီး၇င္အဲဒီ tube ကေန fitting ေန၇ာကို ေ၇ြ႔ယူအပူေပး၇ပါမယ္။
tube & fitting ပတ္လည္ကို အပူေပး၇မွာၿဖစ္ပါတယ္။ အပူေပးခံ၇တဲ႔ base metal အေ၇ာင္ေၿပာင္းလါ၇င္
filler metal ကို ဆက္မဲ႔ joint ေန၇ာနားတင္ၿကည္႔ပါ။ မီးေတါက္ကို filler metal ကို တိုက္၇ိုက္
မထိပါေစနဲ႔။ base metal ၇ဲ႔အပူခ်ိန္နဲ႔သါ filler metal ကိုအ၇ည္ေပ်ာ္ေစ၇မွာၿဖစ္ပါတယ္။
WILLIAM M. JOHNSON,JOHN A. TOMCZYK,EUGENE SILBERSTEIN
BRAZING
လုပ္မယ္ဆို၇င္
အခ်ို႔
နိုင္ငံထုတ္ silver . copper-phosphorous
alloys ေတြဟါ copper to copper ကို
brazing လုပ္၇င္ flux မလိုပါဘူး။ brazing လုပ္ဖို႔ higher temperatures လုိတဲ႔အတြက္
အဲဒီ အပူခိ်န္နဲ႔တင္ clean ၿဖစ္လို႔၇ယ္။အဲဒီ
filler materials ေတြမွာ ပါတဲ႔ phosphorous ။ copper ေတြဟါ self-fluxing ၿဖစ္လို႔၇ယ္တို႔ေၿကာင္႔ၿဖစ္ပါတယ္။
Brazing
လုပ္မယ္ဆို soldering လုိဘဲ ပထမဆံုး TUBE
CUTTER နဲ႔ ေဆၚမဲ႔ပိုက္ကို SQUARE CUT ေအါင္ၿဖတ္ပါ။ အဲလိုၿဖတ္လို႔ ၿဖစ္ေပၚလါတဲ႔ ပိုက္
အၿပင္ ။အထဲ BURRS ေတြကို FILE နဲ႔ေခ်ာပါ။
ဆက္မဲ႔ JOINT
SURFACE ေတြဟါ OIL / GREASE / OXIDE အမွုန္႔ေတြမ၇ိွ၇ပါဘူး။
ေကၚပတ္ ၿဖစ္ၿဖစ္။ အိုးတိုက္တဲ႔ စတီး ေခြနဲ႔ၿဖစ္ၿဖစ္ သန္႔၇ွင္းေ၇းလုပ္ၿပီး၇င္ အမွဳန္႔ေတြကုန္ေအါင္ေလမွုတ္ပါ။
Butane
touch/air acetylene or oxy acetylene torch ေတြသံုးအပူေပးနိုင္ပါတယ္။ MAPP™ gas.ဆိုတဲ႔
propane gas torch လို torch ေတြလဲသံုးနိုင္ပါတယ္။သူ flame temperature က 5301°F (
2927’C ေလါက္၇ိွပါတယ္။)
WILLIAM M. JOHNSON,JOHN A. TOMCZYK,EUGENE SILBERSTEIN
edge
of the fitting ၇ဲ႔ ၁ လက္မ အကြါ ေန၇ာက tube ကိုစၿပီးအပူေပးပါ။( tube ကိုအပူစမေပး၇င္
filler metal အ၇ည္ေပ်ာ္ေပမဲ႔ joint အထဲကို မစီး၀င္တဲ႔အခက္အခဲနဲ႔ေတြ႔၇တတ္ပါတယ္။) တေန၇ာထဲကိုအပူမေပးပါနဲ႔။
sweep လုပ္ေပးပါ။ ၿပီး၇င္ socket ( coupling) ေန၇ာကိုေ၇ြ႔ယူပါ။ filler rod နဲ႔
base metal အပူခ်ိန္လံုေလါက္မွဳ၇ိွမ၇ိွစမ္းပါ။ လိုအပ္တဲ႔အပူခ်ိန္ေ၇ာက္၇င္ ( joint ဟါလိုအပ္တဲ႔အပူခ်ိန္ေ၇ာက္၇င္
cherry red အေ၇ာင္ေၿပာင္းလါပါလိမ္႔မယ္) filler metal က capillary attraction နဲ႔ tube and the fitting
ၿကားေန၇ာလြတ္ကိုစီး၀င္သြါးပါလိမ္႔မယ္။
|
|
credit to REFRIGERATION &AIR CONDITIONING TECHNOLOGY WILLIAM C. WHITMAN
WILLIAM M. JOHNSON,JOHN A. TOMCZYK,EUGENE SILBERSTEIN
oxyacetylene
torch နဲ႔ brazing လုပ္၇င္ neutral flame ကိုသံုးပါ။ oxidizing flame ကိုသံုးခဲ႔
oxidation ေတြ joint မွာၿဖစ္တတ္လို႔ အဆက္ခိုင္မါမွုေလ်ာ႔တတ္ပါတယ္။
|
|
ဆက္မဲ႔ေန၇ာအေပၚ တလက္မအကါြကေန စၿပီး အပူေပးပါ။တေန၇ာထဲကိုအပူမေပးဘဲေ၇ြ႔ေပးပါ။brazing
temp ( ခ်ယ္၇ီသီးအနီေ၇ာင္) ေ၇ာက္ေအါင္အပူေပးပါ။
တကယ္လို႔ flux သံုးခဲ႔၇င္အပူခ်ိန္ကိုခန္႔မွန္း၇တါပိုလြယ္ပါတယ္။flux
bubbling ၿဖစ္တဲ႔အပူခ်ိန္ကိုေက်ာ္သြါးၿပိး၇င္အသံတိတ္သြါးၿပီး အ၇ည္စၿဖစ္ကါ transparent ၿဖစ္လါပါမယ္။အဲဒီအပူခ်ိန္ဟါ
filler metal ေပ်ာ္မဲ႔အပူခ်ိန္ပါဘဲ၊
ပံုမွာအတိုင္းမီးကိုေအါက္ဖက္ကိုသပ္ခ်ပါ။ဒါဆို
filler metal ဟါ gap ထဲကိုစီး၀င္သြါးပါလိမ္႔မယ္။
Comments
Post a Comment